Σύντομο χρονικό για τις μάχες Καραβά - Λαπήθου 6 Αυγούστου 1974
Εκτη Αυγούστου 1974. Ημέρα Τρίτη. Και ενώ από τις 22 Ιουλίου υπήρχε συμφωνημένη περίοδος εκεχειρίας, μια από τις μεγαλύτερες μάχες της εισβολής του 1974 ξεκίνησε από νωρίς στις τέσσερις και είκοσι το πρωί. Οι Τούρκοι είχαν τον έλεγχο της περιοχής ανατολικά του Καραβά, λίγες εκατοντάδες μέτρα από το ήδη πυρπολημένο ξενοδοχείο «Ζέφυρος». Από μέρες είχαν σχεδόν κυκλώσει τις δύο κωμοπόλεις, ελέγχοντας σχεδόν όλα τα υπερκείμενα υψώματα του Πενταδάκτυλου. Τα πολεμικά πλοία των Τούρκων συμπλήρωσαν με τη σειρά τους τον ασφυκτικό κλοιό που είχε ήδη δημιουργηθεί στην περιοχή. Μέσα σ’ αυτό το ασφυκτικό πέταλο που σχημάτισαν οι δυνάμεις της 39ης Μεραρχίας του Αττίλα, βρισκόντουσαν από την Παρασκευή 2 Αυγούστου στην περιοχή Καραβά, ο δεύτερος λόχος του 256 Τάγματος Πεζικού με επικεφαλής τον Ανθυπολοχαγό Σταύρο Μπιτσάκη από τα Χανιά της Κρήτης και στην περιοχή Λαπήθου ο πρώτος λόχος με επικεφαλής τον Υπολοχαγό Λουκά Καράλη. Πενήντα τρία άτομα ο ένας λόχος και πενήντα έξι ο άλλος. Μαζί τους τέσσερα θωρακισμένα παλιά Μάρμορ Χάρικτον με τον Ανθυπίλαρχο Χόπλαρο και ένα Λαντ Ρόβερ με το μοναδικό ΠΑΟ εκατό έξι χιλιοστών. Δυτικά στη γραμμή Βασίλειας - Βαβυλά ο τρίτος λόχος με το Λοχαγό Ευτύχιο Σαλάτα και ο ισχνός λόχος βαρέων όπλων με τον Ανθυπολοχαγό Γιώργο Χατζηνικολάου από την Κατωκοπιά Μαζί τους και μια διμοιρία της ΕΛ.ΔΥ.Κ. Επίσης στην περιοχή βρισκόντουσαν μερικοί άνδρες της εκατοστής ενενηντακοστής Μοίρας Πυροβολικού που στρατοπέδευε στον Καραβά, καθώς επίσης και οι άνδρες του 70 Τάγματος Μηχανικού που τοποθετούσαν ναρκοπέδια στην περιοχή. Στο στόμα του λύκου βρέθηκαν τελικά οι πενιχρές δυνάμεις των δύο λόχων. Γύρω στα εκατό παλικάρια με τον αρχαίο οπλισμό των μαρτινιών, των Στεν, και των Μπρεν, κράτησαν στα ανατολικά και στα νότια κράσπεδα του Καραβά και της Λαπήθου την πρώτη επίθεση της 39ης Μεραρχίας του Αττίλα εκείνο το πρωί της Τρίτης 6 Αυγούστου. Πλήρωσαν με πολλούς νεκρούς κάθε τους βήμα οι Τούρκοι εισβολείς. Οι λιγοστοί μαχητές αντιστάθηκαν με τα πενιχρά τους μέσα προκαλώντας σοβαρά πλήγματα στην επίθεση των Τούρκων. Μια ολόκληρη μονάδα Τούρκων πεζοναυτών εξολόθρευσε στις πλαγιές του Πενταδάκτυλου ο Λόχος του Ευτύχιου Σαλάτα και οι όλμοι του Ανθυπολοχαγού Χατζηνικολάου. Τα παλικάρια του Μπιτσάκη γονάτισαν τους Τούρκους πεζικάριους μέσα στις λεμονιές στην είσοδο του Καραβά. Το μοναδικό ΠΑΟ της ομάδας κατάφερε να καθηλώσει την πομπή των Τουρκικών αρμάτων καταστρέφοντας το επικεφαλής άρμα στην περιοχή του κέντρου «Churchill» στον Καραβά. Στις 11:45 οι δύο λόχοι του 256 ΤΠΖ διατάσσονται να υποχωρήσουν και να εγκατασταθούν στη γραμμή Βασίλειας – Βαβυλά. Όμως οι Τούρκοι είχαν καταφέρει να κάνουν απόβαση στην περιοχή της Αϊρκώτισσας στη Λάπηθο και, αφού είχαν ήδη κρυφτεί στις καλαμιές που υπήρχαν στην περιοχή, έστησαν φονική ενέδρα στους μαχητές του 256 ΤΠΖ που υποχωρούσαν. Σκληρός ο απολογισμός για το 256 ΤΠΖ. Σαράντα οκτώ από τους άνδρες του νεκροί ή αγνοούμενοι. Ο Ανθυπολοχαγός Μπιτσάκης νεκρός στην Αϊρκώτισσα, ο Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Κωνσταντίνος Κεντώνης από τη Μόρφου νεκρός στον Καραβά, ο Ανθυπολοχαγός Γιώργος Χατζηνικολάου από την Κατωκοπιά χάνεται με τα 13 παλικάρια του στην ενέδρα της Αϊρκώτισσας. Οι Ανθυπολοχαγοί Ανδρέας Λοϊζίδης και Θεόδωρος Χαραλάμπους χαμένοι στη Λάπηθο μαζί με τους συμπολεμιστές τους. Και κοντά σ΄ αυτά αγνοούμενοι επίσης 30 στρατιώτες του 70 Τάγματος Μηχανικού και μια ομάδα από 6 άτομα του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού που βρισκόταν στην περιοχή. Η μνήμη τους θα παραμένει σταθερή πυξίδα προσφοράς και χρέους για μια λεύτερη πατρίδα. Πεσόντες και αγνοούμενοι του 256 Τάγματος Πεζικού στις μάχες Καραβά Λαπήθου 1. Αβαρατζής Μιχαήλ, του Πέτρου και της Ουρανίας από το Αργάκι 2. Αγαθοκλέους Ανδρέας, του Νικόλα και της Κατερίνας από τη Λευκωσία 3. Αλλαγιώτης Γεώργιος, του Στυλιανού και της Θεοφανώς από το Ποτάμι. 4. Γεωργίου Χαράλαμπος, του Θεολόγου και της Παναγιώτας από τη Κυρά 5. Γιάννη Ιωάννης, του Μιλτιάδη και της Φλουρέντζας από τη Λυθράγκωμη 6. Ελευθεριάδης Ανδρέας, του Χριστόφορου και της Ανδριανής από το Παλαιχώρι 7. Ευθυμίου Ευθύμιος, του Μιχαήλ και της Ευφροσύνης από τον Άγιο Αμβρόσιο Κερύνειας 8. Ευθυμίου Κώστας, του Χρίστου και της Ουρανίας από το Συριανοχώρι 9. Θεοδοσίου Δημήτριος, του Μιχαήλ και της Τούλας από τη Λευκωσία 10. Θεοδώρου Ιωάννης, του Νικολάου και της Μαρίας από τη Κατωκοπιά11. Θεοχάρους Χρίστος, του Αρίσταρχου και της Μαγδαληνής από το Μηλικούρι 12. Κάουρας Ανδρέας, του Ιωάννη και της Μαρίτσας από την Κάτω Ζώδια 13. Κατσελλής Νικόλαος, του Δημήτρη και της Αυγής από τη Λεμεσό 14. Κέντωνης Κωνσταντίνος, του Χρίστου και της Ουρανίας από τη Μόρφου 15. Κινάνης Μιχαήλ, του Θεοχάρη και της Βαλεντίνας από τη Λευκωσία 16. Κολιανδρής Αλέξανδρος, του Κωνσταντίνου και της Αγγέλας από το Καλό Χωρίο Λεύκας 17. Κουμέττου Ρογήρος, του Γεωργίου και της Μαριάννας από το Κορμακίτη 18. Κυριάκου Ανδρέας, του Παναγή και της Παρασκευής από τη Κυρά 19. Κωνσταντίνου Αντώνιος, του Γεώργιου και της Ανδρούλας από το Συριανοχώρι 20. Κωνσταντίνου Κωνσταντίνος, του Αντώνη και της Θεοπίστης από τη Γιαλούσα 21. Λοϊζίδης Ανδρέας, του Λοϊζου και της Άννας από τη Τύμβου 22. Λοϊζου Κωνσταντίνος , του Λοϊζου και της Ελισάβετ από τη Λευκωσία 23. Μάμα Γιάγκος, του Μάμα και της Μυριάνθης από την Πεντάγεια 24. Μαυρομμάτης Γεώργιος, του Ανδρέα και της Ανδριανής από το Καλοπαναγιώτη 25. Μερακλήγιαννης Γεώργιος, του Ιωάννη και της Χρυστάλλας από τη Μόρφου 26. Μερακλής Κώστας, του Χαράλαμπου και της Χρυστάλλας από το Καλό Χωριό Μόρφου 27. Μιχαήλ Χριστάκης, του Δημοσθένη και της Ευανθίας από τη Τερσεφάνου 28. Μπιτσάκης Σταύρος, του Ευτυχίου και της Αργυρώς από τα Χανιά Κρήτης 29. Ονουφρίου Στέλιος, του Χριστοφή και της Παρθένας από το Καλό Χωριό Λεύκας 30. Παμής Κώστας, του Ανδρέα και της Βασιλούς από τη Κυρά 31. Παναγή Πολύβιος, του Πελοπίδα και της Χριστίνας από τα Βαρίσεια 32. Παρούτης Μιχαήλ, του Θεοχάρη και της Μαρίτσας από τη Πάνω Ζώδια 33. Πιτσιατάρης Γεώργιος, του Αναστάση και της Χρυσούλας από το Πραστειό Μόρφου 34. Σκίτσας Αντώνης, του Κυριάκου και της Ελένης από την Ορμίδεια 35. Σταύρου Θεοτόκης, του Σταύρου και της Αικατερίνης από τη Γαληνή 36. Συμεού Κωνσταντίνος, του Ζαχαρία και της Καλλισθένης από την Αραδίππου 37. Σχίζας Νικόλαος, του Ευθυμίου και της Μαρίτσας από το Καλό Χωρίο Μόρφου 38. Ταραπουλούζης Χρίστος, του Νίκου και της Γιαννούλας από τη Μόρφου 39. Τοφή Νικόλαος, του Κωστή και της Μαρίας από το Φρέναρος 40. Τρύφωνος Μάριος, του Χρίστου και της Έλλης από τη Τεμπριά 41. Χαραλάμπους Θεόδωρος, του Θεόκλητου και της Σοφίας από το Σύσκληπο 42. Χατζηαγγελή Νικόλαος, του Γεωργίου και της Χρυστάλας από το Συριανοχώρι 43. Χατζηνεοφύτου Κώστας, του Ηλία και της Ελένης από τη Μόρφου 44. Χατζηνικολάου Γεώργιος, του Χατζηλοϊζου και της Αναστασίας από τη Κατωκοπιά 45. Χριστοδουλίδης Ευστάθιος, του Πολυκάρπου και της Άννας από το Πραστειό Μόρφου 46. Χριστοδούλου Νίκος, του Γιώργου και της Ροδούς από τον Άγιο Δομέτιο 47. Χριστοφόρου Ξενοφών, του Χριστόφορου και της Κυριακούς από το Ξυλιάτο 48. Χριστοφόρου Χριστόφορος , του Κυριάκου και της Παναγιώτας από το Ποτάμι.
