KATOKOPIA HISTORY

Κατωκοπιά
Η Κατωκοπιά είναι αμιγώς ελληνική κοινότητα του κατεχόμενου τμήματος της Επαρχίας Λευκωσίας.
Γεωγραφική Θέση: Βρίσκεται 29 χλμ δυτικά της πόλης της Λευκωσίας και 6 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης της Μόρφου, στη γεωγραφική περιφέρεια Μόρφου, σε υψόμετρο 125M
Πληθυσμός: Ο πληθυσμός της κοινότητας αυτής το 1960 ανερχόταν σε 1198 κατοίκους, όλοι Έλληνες. Ο πληθυσμός της το 1973 υπολογιζόταν σε 1578 κατοίκους.
Χριστιανικοί Ναοί: Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκονται οι εκκλησίες Παναγίας Χρυσελεούσα και Παναγίας (νέα).
Σχολεία: Στο ελληνικό Δημοτικό Σχολείο που λειτουργούσε εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος 1973-74 190 μαθητές.
Συνέπειες Τουρκικής Εισβολής: Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής,στις 14 Αυγούστου 1974 η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Έκτοτε, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής και η παράνομη κατοχική διοίκηση εμποδίζουν την επιστροφή τους.
ACOPIA- KATOACOPIA– KATOC(K)OPIA
Η παραφθορά του ονόματος Acopia μας έκανε να αναζητήσουμε και να βρούμε ένα χωριό με το ίδιο όνομα πολύ μακριά κάπου στης Περουβιανές ΆνδειςΈνα καθαρά βουκολικό χωριό που η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι βοσκή προβάτων και η ύφανση με το παραδοσιακό τρόπο
Η λέξη αυτή φαίνετε να πέρασε από τα Φράγκικα στα Ισπανικά στην διάρκεια των αιώνων. Προχωρώντας στην μετάφραση της "Λατινικής" λέξης ACOPIA βρισκόμαστε μπροστά σε μια ευχάριστη έκπληξη ACOPIA= ΚΟΠΙΑΖΩ (κούραση-κουράζουμε)
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΑΣ
Η παλιά εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στη Παναγίας τη Χρυσελεούσα και που η ελληνορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει στις 26 Δεκεμβρίου την "Σύναξη της Θεοτόκου" εορτή που η Κατωκοπίτες εόρταζαν πανηγυρικά και μεγαλόπρεπα. Με εσπερινό το βράδυ των Χριστουγέννων και με την λειτουργία στις 26 του Δεκέμβρη με παράκληση, λιτανεία και περιφορά της χρυσής εικόνας της Παναγίας όπου και με θρησκευτική ευλάβεια και κατάνυξη όλοι οι κατωκοπίτες προσέρχονταν και προσκυνούσαν.

Η εκκλησία είναι κτισμένη με τον αρχαιότερο αρχιτεκτονικό τύπο χριστιανικού ναού (βασιλική) μονόκλιτος χωρίς κίονες σε σχήμα επιμήκους ορθογωνίου .Στα δυτικά του Ναού ο εξωνάρθηκας με ανοικτή τοξοστοιχία με καμάρα στις τρεις πλευρές βόρεια-νότια και στα δυτικά. Καταλαμβάνει δε όλοι την δυτική πλευρά της εκκλησίας .
Όλο το μέρος του "εξωνάρθυκα" από το ύψος των καμάρων προς την στέγη (ημικυκλικές κόγχες-χοροί) και ένα μεγάλο μέρος του πρόναου αποτελούσαν τα κατηχούμενα
Υπήρχαν δύο είσοδοι ανόδου προς τα κατηχούμενα . Μία μικρή εξωτερική είσοδος βρίσκετε στην βόρεια πλευρά του πρόναου και η άλλη εσωτερική στο ίδιο σημείο ενωμένες μεταξύ τους οδηγούσαν με πέτρινα σκαλιά στα κατηχούμενα . Το δάπεδο ήταν ξύλινο και δυστυχώςέχει αφαιρεθεί . Ο ανοικτός χώρος μεταξύ του εξωτερικού και του εσωτερικούχώρου του πρόναου έχει σφραγιστή με τοίχο.

Ο ρυθμός είναι του "ρυθμού των μαστόρων" ρυθμός που επικρατούσε κατά την διάρκεια της φραγκοκρατίας και της Ενετοκρατίας αργότερα και τον επιδράσεων του δυτικού τρόπου ανέγερσης εκκλησιών στον Βυζαντινό ρυθμό.
Η ολοκλήρωση του κτισίματος της εκκλησίας χωρίς να υπάρχει κάποια γραπτή μαρτυρία πρέπει να ολοκληρώθηκε στα μέσα του 15 αιώνα πράγμα που καταμαρτυρείτε από την ύπαρξη μέρους από το σύμπλεγμα των Βυζαντινών τοιχογραφιών του 16 αιώνα που βρίσκονται δίπλα από την νότια είσοδο του Ναού.
Δεν αποκλείετε το σημερινό κτίσμα να είναι επέκταση ενός ποιο μικρού ναού με την προσθήκη του σημερινού κυρίως ναού από το ύψος της νότιας εισόδου- και του εξωνάρθηκα.
Το καμπαναριό είναι κτίσμα του 1910.Το εξωτερικό περιτοίχισμα φαίνεται όπως μαρτυρά και η επιγραφή στην μεταλλική δυτική πύλη της εισόδου να κτίσθηκε ή να τελείωσε το κτίσμα το 1951
Εντός του ναού στο μέσο περίπου υπάρχει ανάγλυφη χρονολογική αναφορά στο 1818 . Στο ίδιο περίπου σημείο γραπτή αναφορά για τα έργα ανακαίνισης του ναού με έξοδα του ΚατωκοπίτηΧαράλαμπου "Χ Ιωάννου και με χοροστασία του Μητροπολίτη Κυρηνείας Κυρίλλου Β στις 5 Σεπτέμβρη του 1904.